Bu tarixədək 300 milyon insan öləcək – Alimlər

Yeni araşdırmalar iqlim dəyişikliyinin insan həyatı üçün ciddi təhdid olduğunu bir daha ortaya qoyub. Almaniyanın Maks Plank Kimya İnstitutunun tədqiqatçıları inkişaf etmiş rəqəmsal modellərdən istifadə edərək 2100-cü ilə qədər havanın çirklənməsi və ekstremal temperatur səbəbindən 30 milyon insanın həyatını itirəcəyini proqnozlaşdırıblar.

Araşdırma qrupunun rəhbəri Dr. Andrea Pozzer bildirib ki, 2000-ci ildə həm soyuq, həm də isti havanın təsirindən hər il təxminən 1.6 milyon insan dünyasını dəyişib. Bu rəqəmin əsrin sonunda 10.8 milyona çatacağı ehtimal edilir ki, bu da yeddi dəfə artım deməkdir. Havanın çirklənməsi ilə bağlı isə illik ölüm halları 4.1 milyondan 19.5 milyona yüksələcək.

Maks Plank alimlərinin araşdırması, həmçinin, regional fərqlilikləri də göstərib. Cənubi və Şərqi Asiyada ölüm halları daha yüksək olacaq, çünki yaşlanan əhali ilə birgə havanın çirklənməsi böyük rol oynayacaq. Digər tərəfdən, Qərbi Avropa, Şimali Amerika və Okeaniya kimi yüksək gəlirli bölgələrdə ekstremal temperaturdan ölənlərin sayı havanın çirklənməsi səbəbindən ölənləri ötəcək. Bu tendensiya artıq ABŞ, İngiltərə, Fransa, Yaponiya və Yeni Zelandiyada müşahidə edilir.

Araşdırma, həmçinin, qlobal səviyyədə əhalinin beşdə birinin 2100-cü ilə qədər temperaturla bağlı sağlamlıq risklərindən daha çox təsirlənəcəyini göstərir. Tədqiqatçılar bu nəticələrin iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq üçün təcili tədbirlərin zəruriliyini vurğuladığını bildirirlər.

BMT-nin iqlim dəyişikliyi ilə bağlı son hesabatına əsasən, dünya temperatur artımını 1.5°C-də saxlamaq üçün kifayət qədər tədbir görmədiyi halda 2.6°C-dən 3.1°C-ə qədər istiləşmə təhlükəsi ilə üz-üzədir. BMT baş katibi Antonio Quterreş bu vəziyyəti “planetar təhlükənin uçurumu” adlandıraraq liderləri hədəflərə çatmaq üçün qətiyyətli addımlar atmağa çağırıb.

İqlim dəyişikliyi artıq yalnız ekoloji problem deyil; bu, milyonlarla insanın həyatı üçün birbaşa təhlükədir. Bu araşdırma insanları qlobal istiləşmənin təsirlərinə qarşı mübarizədə birlikdə hərəkət etməyə səsləyir.